Mẹ từ đồng về với chiếc giỏ đựng đầy cua. Hai đứa cháu thi nhau reo hò, mong được thưởng thức món cua đồng rang muối chính tay nội làm. Mẹ trìu mến nhìn vẻ đáng yêu của cháu, cười: “Thế thì bữa cơm chiều nay sẽ có món cua đồng rang muối đổi bữa!”. Chỉ chờ có thế, hai đứa nhảy cẫng lên hô vang “bà nội là nhất” khiến ai nấy đều bật cười.
 |
Món cua đồng nấu canh, nấu bún riêu, hay cua đồng rang muối… đã trở thành “đặc sản” gợi thương gợi nhớ suốt dọc dài tuổi thơ lấm láp của anh em tôi. Đó là những ngày chăn trâu cắt cỏ, những buổi trưa hè, những ngày được rảnh rang… anh em tôi thường rủ nhau đi bắt cua đồng. Đồng làng xưa cá, tôm, cua… nhiều vô kể. Chỉ cần mon men mấy bờ ruộng, thể nào cũng có cả mớ cua như ý.
Tôi nhớ mãi kỷ niệm về ngày đầu tiên đi bắt cua đồng. Khi thấy một hang cua, tôi sung sướng nghĩ, chắc chắn sẽ bắt được con cua càng to đem về khoe với mẹ. Nào ngờ, từ trong hang cua, tôi lại kéo ra một chú rắn nước dài ngoằng. Khi ấy, tôi chỉ biết hét toáng lên, toàn thân run rẩy vì sợ. Một, hai, ba… lần, dần dà tôi có kinh nghiệm và thành thạo việc bắt cua đồng. Tôi biết cua thường đục hang ở ngang thân bờ ruộng để ẩn náu, và dù chúng có khéo léo ngụy trang cỡ nào thì tôi cũng nhận ra… Lần lượt, con nào con nấy nằm gọn trong giỏ của tôi. Tôi sung sướng ra mặt sau mỗi lần đem chiến lợi phẩm về khoe với mẹ.
Cua đồng anh em tôi bắt về, mẹ khéo léo chế biến thành nhiều món, trong đó tôi thích nhất vẫn là món cua đồng rang muối. Mẹ bảo, cua đồng có vị ngọt, lại giàu canxi và dinh dưỡng, có tác dụng chữa bệnh. Có lẽ vậy mà không riêng gì gia đình tôi, ở quê tôi ngày ấy, nhà nào cũng xem cua đồng là món ngon trong bữa cơm gia đình.
Công đoạn lựa cua chính là một phần quan trọng quyết định chất lượng của thành phẩm. Mẹ chọn những con cua non, cua sữa dành để rang muối, vì loại cua này sẽ thơm ngon hơn cua già. Mớ cua được mẹ đem ngâm với nước muối pha nhạt để cua nhả hết đất cát trong mình nó, sau đó rửa lại bằng nước sạch. Rồi mẹ bóc tách mai, yếm, cắt bớt phần đầu nhọn ở chân cua, rửa lại sạch và để ráo nước. Riêng phần gạch cua cũng được anh em tôi khều ra, để riêng.
So với những món cua đồng được chế biến thì món cua rang muối lại khá đơn giản. Thế nhưng, để có món cua rang như ý cũng đòi hỏi kinh nghiệm, sự tỉ mỉ và khéo léo. Trước hết, mẹ cho mỡ vào chảo, phi hành củ vàng thơm rồi cho cua vào, đảo đều tay. Khi cua chín vàng, mẹ cho chút muối, gạch cua và các gia vị khác vào và tiếp tục đảo đều. Mẹ để lửa liu riu để cua, gạch cua và gia vị quyện với nhau, đồng thời cua sẽ chín đều và dậy lên mùi thơm, béo ngậy, đậm đà. Khi nồi cua rang muối đã xong, mẹ cho chút lá nghệ tươi đã cắt thành sợi nhỏ để có được hương vị riêng.
Món cua đồng rang muối dân dã mẹ làm tuy đơn giản, vậy mà suốt một thời tuổi thơ, anh em tôi đều nghiện. Bữa cơm gia đình đạm bạc với món cua đồng rang muối đổi bữa, anh em tôi nâng chén cơm thơm dẻo, gắp miếng cua rang màu vàng cam còn nóng giòn, thấy vị béo bùi, ngọt thanh, mằn mặn mà tròn vị, hấp dẫn tỏa lan trong miệng.
Bữa cơm chiều nơi quê nhà được dọn ra. Hai đứa cháu thích thú với món cua đồng rang muối mộc mạc chính tay bà nội làm. Chúng khen lấy khen để, chỉ mong được nghỉ hè nhiều nhiều để được thưởng thức món cua đồng rang muối nội làm nhiều hơn. Ngồi bên, hết ngắm hai con, ngắm nụ cười hiền hậu của mẹ, trái tim tôi rưng rưng như được trở về những tháng ngày tuổi thơ của chính mình.
Thu Đình
