Mùa nắng, một tuần nhà tôi có hai bữa canh chua. Với tôi, canh chua là món dễ ăn nhất trong mùa nắng nóng, hay khi cơ thể mỏi mệt, húp miếng canh chua rất dễ chịu, kích thích sự thèm ăn.
Nấu canh chua cầu kỳ hơn các món canh khác vì phải chuẩn bị nhiều thứ để có nồi canh chuẩn vị: me, thơm, cà chua, giá, bạc hà, đậu bắp, rau nêm... Tuy nhiên, chỉ cần các gia vị chua: lá giang, khế, tai chua, lá me… là có thể có nồi canh chua đơn giản.
 |
Canh chua có thể nấu với cá, thịt, xương, tôm và canh chua chay nấu với đậu hũ, nấm... Cá để nấu canh chua phải đúng loại, ví dụ như: cá mú, cá lóc, cá bớp, cá đuối, cá basa, cá cơm, cá nục… Cái hay của món canh chua là tuy các loại rau nêm theo công thức chuẩn nhưng tùy theo loại cá mà thêm hay bớt vài thứ vào nồi canh.
Ngày xưa, nấu canh chua với cá lóc má tôi thường thêm dưa cải chua, nếu nấu với cá đuối thì trong nồi canh phải có bắp chuối thái sợi. Hay như rau nêm của món canh chua chuẩn là: hành lá, ngò gai, ngổ, quế, tần dày lá... thì trong món cá giò nấu canh chua, bạn tôi người Ninh Hòa phải nêm lá é trắng mới đúng điệu. Với canh chua cá cơm, có người chỉ nấu với lá me non hay lá giang…
Đơn giản và nhanh nhất là thịt bò nấu với dưa cải và cà chua, ngon đậm đà. Gà nấu lá giang cũng là món canh chua ngon, thích hợp cho mâm cơm đông người và có thể ăn với bún, mì...
Mỗi vùng miền có cách nấu canh chua khác nhau tùy theo loại cá, thịt, tôm… Người Nha Trang nói riêng hay người miền Trung thường không cho đường hay tỏi phi vào canh chua cá vì muốn tận hưởng độ thanh, vị ngọt của cá tươi. Có một lần tôi được ăn món canh chua đơn giản chỉ là ruốc nấu với khế ở Quảng Ngãi, ngon khó quên. Về miền Tây có món canh cá rô phi nấu với mẻ chua rất ngon. Trong món canh chua hôm ấy tôi thấy có mùi gừng, cà chua, thì là, hành, ớt. Ở miền Đông Nam Bộ, tôi được ăn món canh chua cá lăng, ngon tuyệt vời khi nấu có măng chua, rau bắp chuối... Người miền Nam thích ăn ngọt nên thường nêm đường, nồi canh chua có vị ngọt đậm.
Tôi nghĩ, món lẩu chua ngự trên các bàn tiệc bây giờ là từ nồi canh chua nhỏ ở các gia đình mà thành. Lẩu chua là món khá dễ chịu cuối cùng sau khi thực khách thưởng thức hết các món có trong menu trên bàn tiệc.
Bây giờ, tôi nấu nồi canh chua nhanh gọn và đơn giản nhờ có hộp cốt me bán ở siêu thị. Tuy nhiên, vẫn phải chuẩn bị các loại rau nêm sẵn sàng trên bếp, phải cho vào đúng thời điểm nồi canh chua mới thơm, dậy mùi. Canh chua phải ăn nóng, múc tô canh chua miếng cà không bị nát, rau nêm vẫn còn xanh, bạc hà, đậu bắp, thơm có độ giòn…
Tôi thường hay suy nghĩ về tình thương yêu của người mẹ khi nấu nồi canh chua. Ra chợ chọn cá tươi, rau nêm cũng phải tươi mới. Có bà mẹ kỹ, không mua thơm cắt sẵn ngoài chợ mà mua về nhà tự gọt. Biết con không ăn được cay, nhưng món canh chua cá phải có xíu ớt bỏ vào cho hết mùi tanh cá, bà mẹ nói nhỏ với con khi múc ra tô: “Mẹ có cho ớt nhưng không cay đâu, chỉ the the chút xíu thôi nhé!”. Chỉ nhiêu đó thôi, con hiểu được tình mẹ dành cho mình không gì so sánh được.
ĐÀO THỊ THANH TUYỀN
