Thời gian gần đây, xuất khẩu cá ngừ đại dương của các doanh nghiệp (DN) đều khá ảm đạm, giảm đến 30% so với tháng 10-2022. Xuất khẩu giảm đang kéo theo giá thu mua cá ngừ nguyên liệu giảm, ảnh hưởng đến đời sống của rất nhiều ngư dân.
Sản phẩm xuất khẩu giảm sút
Theo thông tin từ Chi cục Thủy sản, toàn tỉnh có 64 DN chế biến xuất khẩu thủy sản, trong đó có nhiều DN xuất khẩu cá ngừ đại dương lớn, như: Công ty TNHH Hải Vương, Công ty TNHH Tín Thịnh, Công ty TNHH Thịnh Hưng, Công ty TNHH T&H Nha Trang…, chuyên xuất khẩu đi các thị trường lớn, như: châu Âu, Mỹ, Nhật… Riêng thị trường châu Âu, có 10 DN xuất khẩu cá ngừ đại dương; năm 2022, các DN đã xuất khẩu sang thị trường này 1.600 tấn. Tuy nhiên, những tháng đầu năm 2023, các DN chỉ mới xuất khẩu được 209 tấn cá ngừ đại dương sang thị trường này. Nhìn chung, từ cuối năm 2022 đến nay, xuất khẩu cá ngừ đại dương đi các thị trường khá ảm đạm, đơn hàng xuất khẩu ít hơn cùng kỳ các năm trước.
 Doanh nghiệp thu mua cá ngừ đại dương tại cảng Hòn Rớ. |
Tại Công ty TNHH T&H Nha Trang, từ cuối năm 2022 đến nay, xuất khẩu cá ngừ đại dương đi các thị trường chỉ đạt 30-40% so với thời điểm này các năm trước. Hiện nay, các thị trường nhập khẩu cá ngừ Việt Nam như: châu Âu, Mỹ, Nhật… đều bị chậm, có đến 70-80% khách hàng tạm dừng nhập hàng. “Nguyên nhân chủ yếu là do lượng hàng tồn kho ở thị trường tiêu thụ khá lớn, trong khi đó sức mua của người tiêu dùng tại các thị trường đều giảm do lạm phát. DN xuất khẩu cá ngừ nhận rất ít đơn đặt hàng đã kéo theo giá cá ngừ nguyên liệu cũng giảm theo. Hiện nay, DN vẫn duy trì giá thu mua nguyên liệu cao hơn giá thị trường để động viên ngư dân bám biển, ổn định nguồn nguyên liệu”, ông Huỳnh Đắc Trí - Giám đốc Công ty TNHH T&H Nha Trang chia sẻ.
Đại diện một số DN xuất khẩu cá ngừ tại Khu Công nghiệp Suối Dầu cũng xác nhận, từ cuối năm 2022 đến nay, việc xuất khẩu cá ngừ đại dương sang thị trường châu Âu giảm đến 30% so với cùng thời điểm này năm trước. Các DN lo lắng tình trạng này có thể khiến ngư dân cho tàu nằm bờ. Điều này sẽ ảnh hưởng đến nguồn nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu khi thị trường phục hồi, dự kiến khoảng tháng 6, tháng 7 tới.
Giá cá xuống thấp
Việc thị trường xuất khẩu cá ngừ đại dương gặp khó đã kéo theo giá cá nguyên liệu giảm, ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập, đời sống của ngư dân trong tỉnh. Ông Võ Ngọc Tùng - Phó Chủ tịch Nghiệp đoàn Nghề cá Phước Đồng (TP. Nha Trang) cho biết: “Trong chuyến biển tháng trước, các tàu đánh bắt cá ngừ đại dương cập cảng Hòn Rớ với sản lượng thấp, chưa đến 1 tấn cá/tàu. Mặc dù thời điểm này đang là chính vụ khai thác cá ngừ đại dương nhưng sản lượng không cao. Đã vậy, giá bán cá cũng giảm, ở mức 120.000-125.000 đồng/kg, giảm 20.000 - 25.000 đồng/kg so với các chuyến biển năm 2022. Bình quân mỗi chuyến biển kéo dài 20 ngày, ngư dân phải chịu 120 triệu đồng tổn phí. Với giá bán này, hầu hết các tàu chỉ vừa đủ tổn phí hoặc thua lỗ”.
Ngư dân Trần Văn Thời (Hòn Rớ, xã Phước Đồng) chia sẻ, trong điều kiện nguồn lợi thủy sản ngày càng suy giảm, chuyến biển nào ngư dân câu được 25 - 30 con cá ngừ đại dương (trọng lượng khoảng 1 tấn) được xem là trúng, chỉ hy vọng giá cá cao để có lãi. Hiện nay, giá thu mua cá xuống thấp khiến đời sống nhiều ngư dân gặp khó khăn; đã có nhiều tàu câu cá ngừ đại dương chuyển sang nghề lưới cản khơi chuyên đánh bắt cá ngừ sọc dưa, cá chù, cá cờ, cá thu… Được biết, chuyến biển trước, 2 tàu của gia đình ông Thời khai thác được 2 tấn cá ngừ, bán được 250 triệu đồng, chỉ vừa đủ tổn phí, lỗ 80 triệu đồng tiền bạn ứng trước. Chuyến biển này, 2 tàu câu cá ngừ đại dương của gia đình ông đang hoạt động trên biển, qua liên lạc, tàu sắp về cảng Hòn Rớ nhưng sản lượng khai thác được thấp hơn chuyến biển vừa qua nên cầm chắc phần thua lỗ.
Theo ông Lê Văn Ba - Phó Trưởng ban quản lý cảng cá Hòn Rớ, trong chuyến biển tháng 3, chỉ có khoảng 70% tàu câu cá ngừ đại dương đi khai thác. Hiện nay, đã có một số tàu cập cảng nhưng sản lượng thấp, dưới 1 tấn/tàu. Tổn phí cao, sản lượng đánh bắt thấp, giá bán cá cũng thấp, lao động đi biển thiếu hụt khiến cho các chủ tàu câu cá ngừ đại dương gặp nhiều khó khăn. Qua trao đổi, nhiều chủ tàu mong muốn Nhà nước có chính sách hỗ trợ ngư dân để họ tiếp tục vươn khơi, bám biển.
HẢI LĂNG
