Đầu tư tiền ảo và các sàn kinh doanh ngoại hối trái phép: Nhiều rủi ro

Tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 2-2021 diễn ra chiều 2-3, Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú đã trả lời những câu hỏi liên quan đến hoạt động đầu tư bitcoin, sàn Forex, về kiểm soát hoạt động của các ví điện tử, trung gian thanh toán trong các giao dịch ngoại hối, tiền ảo…

Tiền ảo không phải phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam

Thời gian qua, tình hình tội phạm công nghệ cao thông qua đầu tư tiền ảo diễn biến phức tạp, các đối tượng sử dụng nhiều hình thức tinh vi. Trên thị trường có nhiều loại tiền ảo nhưng phát triển mạnh nhất gần đây là bitcoin. Từ năm 2014, NHNN đã có cảnh báo về những rủi ro đối với các hoạt động, giao dịch liên quan tới bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác, trong đó khẳng định quan điểm: “Theo các quy định pháp luật hiện hành, bitcoin (và các loại tiền ảo tương tự khác) không phải là tiền tệ và không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam”; khuyến cáo tổ chức, cá nhân cần thận trọng, không nên đầu tư, nắm giữ, thực hiện các giao dịch liên quan đến bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác.

Tại họp báo, Phó Thống đốc một lần nữa khẳng định tiền ảo không phải đồng tiền pháp lệnh, nó là loại tài sản ảo được mã hóa, là sản phẩm hiện đại của sự phát triển công nghệ, không phải phương tiện thanh toán và pháp luật Việt Nam không cho phép thực hiện chức năng của đồng tiền pháp lệnh tại Việt Nam. Theo Vụ Thanh toán (NHNN), bitcoin là tiền ảo/tiền mã hóa (crypto-currency), không phải tiền điện tử (e-money) mang tính ẩn danh cao, không chịu sự quản lý, tiềm ẩn nhiều rủi ro, không phải là đồng tiền pháp định, không được cung ứng hoặc bảo đảm bởi Chính phủ hay Ngân hàng Trung ương.

Rủi ro lớn khi giao dịch trên các sàn kinh doanh ngoại hối trái phép

Gần đây, một số nhóm như Lion Group đã liên tục vận động người tham gia bỏ tiền để đầu tư vào lĩnh vực ngoại hối hay còn gọi là Forex dù Forex chưa được cấp phép hoạt động tại Việt Nam. Các nhà đầu tư bị lôi kéo để đầu tư tài chính vào lĩnh vực ngoại hối thông qua sàn giao dịch điện tử Fx Trading Markets với lời hứa hưởng lãi cao lên tới gần 300%/năm, hưởng hoa hồng khi giới thiệu người tham gia… Nhóm Lion Group hay Lion Team đã lôi kéo được hàng nghìn người trên cả nước tham gia, có dấu hiệu của việc kinh doanh đa cấp trái phép.

Liên quan đến hoạt động của các mô hình tự xưng là giao dịch ngoại hối (Forex), Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, việc cung ứng dịch vụ mua bán ngoại tệ, dịch vụ phái sinh ngoại tệ trong nước và quốc tế đều phải do các tổ chức tín dụng, ngân hàng thương mại được NHNN cấp phép, đủ các điều kiện mới được phép kinh doanh các loại hình dịch vụ này. NHNN chưa cấp phép cho bất cứ doanh nghiệp, tổ chức nào ngoài những tổ chức tín dụng mà NHNN đã cấp phép. Do vậy, những tổ chức hoạt động như sàn Forex (thị trường phi tập trung giao dịch các loại ngoại tệ) hiện nay là không đúng với quy định của pháp luật, hoạt động này cần phải bị xử lý theo quy định của pháp luật. Tổ chức hoạt động như sàn Forex đã không đúng theo quy định pháp luật mà người dân lại đưa tiền vào đây đầu tư rõ ràng đầy rủi ro và chắc chắn pháp luật không bảo vệ cho những rủi ro đó. Vì thế, NHNN đề nghị người dân cần thận trọng, nhất là hình thức kinh doanh mời chào đến mấy trăm phần trăm lãi suất trong điều kiện khó khăn như hiện nay.

Liên quan đến hoạt động của các ví điện tử, trung gian thanh toán, pháp luật hiện hành đã có những quy định nhằm ngăn chặn giao dịch ngoại hối trái phép. Hàng năm, NHNN đều chỉ đạo các tổ chức tín dụng cũng như các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán thường xuyên cảnh báo cho người sử dụng nhằm hạn chế những rủi ro. Phó Thống đốc cũng lưu ý người dân khi tham gia vào các hệ thống thanh toán này cần bảo vệ thông tin dữ liệu cá nhân, tuân thủ những quy định về an toàn, bảo mật để bảo đảm quyền lợi khi tham gia.

T.K (Tổng hợp)