"Cát tặc" lại hoành hành trên sông Cái

 

 

 

Khoảng 9 giờ ngày 2-3, chúng tôi theo chân tổ công tác của Công an huyện Diên Khánh, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện, UBND xã Diên Lâm kiểm tra điểm khai thác, tập kết khoáng sản tại thôn Hạ (xã Diên Lâm). Bất ngờ với sự có mặt của đoàn kiểm tra nên những người khai thác cát không kịp tẩu tán hết tang vật, phương tiện. Ngoài 3 ghe đang hoạt động khai thác cát bị đánh chìm khi lực lượng chức năng xuất hiện, trên bờ sông vẫn còn 1 xe máy múc do Nguyễn Ngọc Tuân (sinh năm 1991, trú thôn Tây 3, xã Diên Sơn) điều khiển đang múc cát từ khu vực bờ sông Cái lên thùng xe ô tô tải. Trên thùng xe còn nguyên 1,8m3 cát; trên bờ sông có những đống cát vun đầy còn đẫm nước với khối lượng khoảng 60m3. Điểm tập kết cát trái phép này chẳng xa lạ gì với cơ quan chức năng và chính quyền địa phương vì đã bị xử lý nhiều lần, nhưng vẫn ngang nhiên tồn tại. Thậm chí, lượng cát tập kết ngày càng lớn hơn.

 

Liên tục từ ngày 6 đến 9-3, chúng tôi nhận được những cuộc điện thoại của người dân, phản ánh tình trạng “rút ruột” lòng sông, các đối tượng khai thác rầm rộ hơn trước. Sau nhiều ngày theo dõi, chúng tôi đã ghi lại tình trạng khai thác cát ở khu vực sông Cái chảy qua các xã: Diên Lâm, Diên Phước, Diên Thọ diễn ra công khai. Có thời điểm chỉ mới 8 giờ, các đối tượng đã nghênh ngang chạy ghe ra sông, cắm vòi, mở máy nổ phành phạch náo động cả một khúc sông để hút cát. Do nhà sát sông Cái, ông N.V.C (thôn Hạ, xã Diên Lâm) chứng kiến việc khai thác cát ở khu vực này diễn ra  như cơm bữa, từ sáng sớm hôm trước đến 4 giờ hôm sau. Đặc biệt là khu vực dưới chân cầu Phú Cốc, ngay trong đêm khuya, ghe bật đèn hút cát từng dãy, gây huyên náo cả vùng quê. Người dân đã nhiều lần báo cho UBND xã Diên Lâm, nhưng Công an xã và cán bộ địa phương chỉ đi xe máy xuống, đứng trên bờ xua đuổi. Khi thấy công an, các đối tượng hút cát chạy ghe đi chỗ khác, song chỉ 1-2 ngày sau đã quay lại hút cát bình thường.

 

 

Không chỉ dưới lòng sông Cái, trên bờ sông, tình trạng khai thác cát cũng diễn ra giữa ban ngày. Cụ thể, trưa 9-3, phóng viên có mặt tại khu vực người dân địa phương gọi là Bến Bà Đào (thôn Trung, xã Diên Lâm), phía sau trụ sở UBND xã Diên Lâm. Tại đây, người dân dùng xe bò liên tục di chuyển thành hàng ra bờ sông xúc cát, rồi chậm rãi chở về. Sông Cái mùa này nước cạn nên các đối tượng dùng thuyền gỗ (không gắn động cơ) để lấy cát. Người đẩy thuyền, người xúc cát lên cho thuyền thật khẳm rồi đẩy đi. Hoạt động khai thác cát diễn ra nhiều năm đã khiến khu vực này từ địa hình bằng phẳng, kết cấu đất vững chắc nay đã tan hoang. Điều đáng nói hơn, để ngăn sạt lở, Nhà nước đã đầu tư ở khu vực này dãy kè bê tông vững chắc, nhưng khi đất, cát bị lấy đi, bờ kè bị nứt vỡ nhiều phần, có nơi chỉ còn trơ lại móng kè. Bà V.T (người dân thôn Trung) xót xa cho biết, việc khai thác đất, cát ở Bến Bà Đào diễn ra khoảng 5-6 năm nay, hết cát ở sông, đến đất trên bờ lần lượt bị khai thác. Người khai thác chủ yếu là người dân trong xã, múc từng xe đất, cát để về xây nhà, san lấp mặt bằng, có người đem bán. Người dân đã báo cho UBND xã Diên Lâm nhiều lần, nhưng lực lượng của địa phương chỉ ra kiểm tra, nhắc nhở, được vài hôm xe bò lại vẫn từng đoàn nối đuôi nhau ra sông xúc cát.

 

 

 

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Đăng Khoa - Phó Chủ tịch UBND xã Diên Lâm thừa nhận, có tình trạng người dân dùng xe bò ra Bến Bà Đào xúc đất, cát trong thời gian qua. Đa phần các đối tượng là người dân địa phương với số lượng nhỏ, lẻ để phục vụ nhu cầu xây dựng cá nhân. Những năm qua, UBND xã đã nhiều lần mời những người dân này lên làm việc, ký cam kết không tái diễn, nhưng đến nay vẫn chưa xử lý dứt điểm được. Liên quan đến tình trạng hút cát diễn ra công khai trên sông Cái, khi làm việc với lãnh đạo các xã Diên Lâm, Diên Thọ, Diên Phước… thì chúng tôi đều nhận được câu trả lời y hệt như những năm trước đây: Nào là do lực lượng của địa phương mỏng, không có phương tiện truy bắt đối tượng khai thác; nào là việc hút cát diễn ra chỉ khoảng 30 phút, khi lực lượng, phương tiện huy động được thì các đối tượng đã di chuyển đi mất…

 

 

Ngày 9-3, phóng viên đã cung cấp hình ảnh về tình trạng khai thác cát ở sông Cái cho ông Nguyễn Tấn Cường - Phó Chủ tịch UBND huyện Diên Khánh và được ông cho biết, huyện đã có văn bản chỉ đạo xử lý. Nhưng để được cung cấp thông tin cụ thể, ông yêu cầu phóng viên đăng ký làm việc, huyện sẽ trả lời. Về nội dung này, Báo Khánh Hòa sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc trong những số báo sau.

 

 

 

Được biết, vào cuối năm 2022, Ban Pháp chế HĐND tỉnh đã tiến hành giám sát công tác quản lý, khai thác khoáng sản ở huyện Diên Khánh. Đoàn giám sát nhận thấy tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép ở huyện vẫn còn diễn ra với tính chất phức tạp, tinh vi hơn trước. Nguyên nhân chủ yếu do: Lực lượng làm công tác quản lý khoáng sản trên địa bàn mỏng (cấp huyện và cấp xã hầu hết làm kiêm nhiệm và không có chuyên môn về lĩnh vực khoáng sản); công tác lãnh đạo, chỉ đạo của chính quyền địa phương chưa được quan tâm đúng mức; ở cấp huyện và xã, công tác kiểm tra, giám sát chưa thường xuyên, chặt chẽ, chưa có sự phối hợp đồng bộ; xử lý chưa kiên quyết…

 

 Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Chỉ thị số 10 ngày 18-12-2017 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với các hoạt động quản lý, khai thác, vận chuyển và kinh doanh khoáng sản cát, sỏi và đất đá làm vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn tỉnh. Tỉnh cũng có nhiều văn bản chỉ đạo khác về vấn đề này, trong đó đặc biệt nêu rõ về trách nhiệm của người đứng đầu các địa phương trong công tác quản lý khoáng sản. Thiết nghĩ, huyện Diên Khánh cần có những giải pháp quyết liệt hơn, kiến nghị cấp trên tháo gỡ khó khăn của địa phương để ngăn chặn tình trạng khai thác cát trên sông Cái, tăng cường công tác quản lý tài nguyên, khoáng sản trên địa bàn. Qua đó, bảo vệ sự nghiêm minh của pháp luật và củng cố niềm tin của nhân dân.

 

 

 

Thái Thịnh