Từ đầu năm đến nay, số ca mắc sốt rét trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa giảm sâu, giảm 91% so với cùng kỳ. Có được kết quả này là nhờ ngành Y tế đã kết hợp nhiều giải pháp phòng, chống bệnh sốt rét. Trong đó, giải pháp tầm soát, cắt đứt nguồn lây được đặt lên hàng đầu.
Cắt đứt nguồn lây
Theo thông tin từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, từ đầu năm đến nay, tổng số ca sốt rét toàn tỉnh ghi nhận 11 ca; các ca đều được phát hiện và điều trị kịp thời, không để xảy ra trường hợp tử vong do sốt rét. Trong số ca mắc sốt rét, có 10 ca ghi nhận ở huyện Khánh Vĩnh, 1 ca mắc sốt rét là người dân của tỉnh Đắk Lắk, được phát hiện tại thị xã Ninh Hòa. So với cùng kỳ năm ngoái, số ca mắc giảm 91% (122 ca). Nhiều xã trước kia là những địa phương trọng điểm về sốt rét ở huyện Khánh Vĩnh bây giờ không còn ca mắc hoặc vài tháng mới ghi nhận 1 đến 2 ca.
|
| Y tế thôn bản truyền thông về bệnh sốt rét cho người dân huyện Khánh Vĩnh. |
Năm 2024, tỉnh Khánh Hòa là địa phương có số ca mắc sốt rét cao nhất cả nước với 199 trường hợp, trung bình mỗi tháng có 16 trường hợp mắc sốt rét. Với quyết tâm giảm sâu số ca mắc sốt rét, ngành Y tế và chính quyền địa phương xác định nhiệm vụ quan trọng nhất là tầm soát, cắt đứt nguồn lây bệnh. Vì thế, người đi rừng, người ngủ lại chòi canh rẫy, lao động đi làm tại khu vực sát rừng,… được xác định là đối tượng có nguy cơ cao. Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, cuối năm 2024, 100% xã, thị trấn của huyện Khánh Vĩnh đã rà soát, cập nhật danh sách các đối tượng thường xuyên đi rừng, rẫy với hơn 1.380 người; thành lập các đội xung kích tại 14 xã, thị trấn. Riêng tại 3 xã có số ca mắc sốt rét cao là Khánh Thượng, Khánh Đông, Khánh Phú, địa phương đã lập 10 chốt ở cửa rừng để quản lý và tầm soát các đối tượng nguy cơ cao. Đồng thời, chủ động sàng lọc, lấy máu xét nghiệm để phát hiện ca bệnh và điều trị sớm. Cùng với đó, chính quyền các xã, thị trấn quản lý số người làm việc tại các cơ sở thu mua - khai thác rừng trồng, lao động tại các công trường gần rừng để vận động họ đi xét nghiệm tầm soát bệnh sốt rét thường xuyên. Có trường hợp, nhân viên y tế đến tận bìa rừng lấy mẫu xét nghiệm.
Bác sĩ Tôn Thất Toàn - Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: “Nhờ tầm soát, xét nghiệm liên tục nên các trường hợp mắc sốt rét được ngành Y tế phát hiện rất sớm, điều trị ngay. Đồng thời, vận động người dân ngủ mùng, bôi kem chống muỗi để ngăn chặn muỗi đốt truyền bệnh”.
Kết hợp triển khai nhiều giải pháp
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đã chủ động triển khai giám sát dịch tễ, véc tơ tại các địa phương: Khánh Hiệp, Khánh Đông, Khánh Thượng (huyện Khánh Vĩnh), Sơn Tân (huyện Cam Lâm) với tổng mẫu máu được lấy xét nghiệm hơn 3.600 mẫu; điều tra côn trùng sốt rét thu thập được 10 loài muỗi Anopheles, trong đó đã bắt được véc tơ truyền bệnh chính muỗi An. Dirus (xã Khánh Hiệp). Đồng thời, tiến hành tẩm màn, phun hóa chất cho hàng ngàn hộ dân; cấp phát 500 màn cho đối tượng nguy cơ cao tại các địa phương của huyện Khánh Vĩnh; hơn 95% người đi rừng, ngủ ở rẫy được vận động nằm màn tẩm hóa chất, bôi kem chống muỗi,… Để hỗ trợ địa phương trong việc chặn nguồn lây bệnh sốt rét, Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Quy Nhơn cử 3 đoàn công tác đến Khánh Hòa để tầm soát, xét nghiệm nguồn lây.
Bác sĩ Tôn Thất Toàn cho biết: “Công tác phòng, chống sốt rét đạt hiệu quả cao nhờ sự quan tâm chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở Y tế; sự hỗ trợ của Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Quy Nhơn về công tác phòng, chống sốt rét trên địa bàn. Cùng với đó là hệ thống thông tin y tế giữa các tuyến kịp thời; công tác điều tra, giám sát dịch tễ sốt rét được tiến hành chủ động từ tuyến tỉnh đến cơ sở… Tuy nhiên, công tác này vẫn còn gặp khó khăn do những vùng sốt rét trọng điểm là vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đời sống kinh tế còn khó khăn, công việc của người dân thường gắn liền với nương rẫy, khai thác lâm sản ở trong rừng, nơi có sốt rét lưu hành nên dễ mắc bệnh sốt rét; các đối tượng di biến động (chủ yếu là dân đi rừng, rẫy) ở các địa phương vào vùng sốt rét lưu hành rất khó kiểm soát. Để công tác phòng, chống và loại trừ sốt rét bền vững và ổn định, cần có sự quan tâm hơn của các cấp chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể và người dân. Công tác truyền thông cần tiếp tục đẩy mạnh, trong đó tập trung truyền thông để người dân chủ động tầm soát xét nghiệm, nhất là khi đi rừng, rẫy về bị sốt, người dân cần đến ngay các cơ sở y tế để được xét nghiệm”.
Từ nay đến cuối năm, ngành Y tế sẽ tiếp tục theo dõi diễn biến tình hình sốt rét tại các địa phương, chủ động tổ chức giám sát dịch tễ, giám sát véc tơ sốt rét tại các xã trọng điểm của huyện Khánh Vĩnh. Đồng thời, tập huấn cho các đơn vị y tế trong toàn tỉnh soi vi khuẩn sốt rét dưới kính hiển vi; chỉ đạo các địa phương tăng cường lấy mẫu máu xét nghiệm sốt rét; truyền thông giáo dục sức khỏe phòng, chống sốt rét; triển khai các hoạt động của các dự án hỗ trợ cho chương trình sốt rét…
Sốt rét là bệnh do ký sinh trùng Plasmodium gây ra với các triệu chứng sốt, ớn lạnh, nhức đầu, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy. Bệnh chủ yếu lây truyền qua đường máu, do muỗi Anopheles mang ký sinh trùng đốt. Khi muỗi Anopheles hút máu của người bệnh sẽ mang theo mầm bệnh đốt người lành và truyền ký sinh trùng sang người lành. Điều trị đúng cách, người bị sốt rét có thể hồi phục hoàn toàn. Tuy nhiên, bệnh sốt rét trở nặng có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như: Suy nội tạng, phù phổi, sốt rét thể não có thể gây hôn mê, co giật và tử vong…
C.ĐAN
