Nhắc đến nhà thơ Giang Nam, người ta hay nghĩ đến bài thơ Quê hương nổi tiếng đã đưa tên tuổi ông lên đỉnh cao của nền thơ cách mạng thời kháng chiến chống Mỹ. Mùa thu này ông tròn 92 tuổi (ông sinh năm 1929) và tâm hồn vẫn xanh biếc niềm lạc quan cuộc sống. Mọi người vẫn nhớ hình ảnh ông với đôi kính trắng, hay đi chiếc xe máy cũ, tham dự các cuộc họp mặt văn chương, báo chí. Gặp ai ông cũng cười hiền và gật đầu thân thiện.
 |
Nhà thơ Giang Nam tham gia hoạt động cách mạng từ những ngày đầu chống Pháp, suốt sau đó thời chống Mỹ ông ở lại chiến trường miền Nam tham gia hoạt động văn nghệ, giữ chức Phó Tổng Thư ký Hội Văn nghệ Giải phóng miền Nam… Sau ngày đất nước thống nhất, ông được điều động ra Hà Nội đảm nhiệm những chức vụ như: Thường trực Hội Nhà văn Việt Nam, Tổng Biên tập báo Văn Nghệ… nhưng rồi ông xin về Khánh Hòa làm việc cho đến khi nghỉ hưu. Trong sự nghiệp sáng tác của mình, nhà thơ Giang Nam có 8 tập thơ, 4 tập truyện, bút ký. Ngoài giải nhì về thơ trên báo Văn nghệ với bài thơ Quê hương, ông còn đạt giải thưởng văn học nghệ thuật Nguyễn Đình Chiểu (năm 1965), giải thưởng văn học nghệ thuật Khánh Hòa (1975-2000, 2001-2005), giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật đợt I (2001) với 3 tập thơ…
Có một điều làm nhiều công chúng yêu thơ và bạn bè ông vẫn băn khoăn là dường như nhà thơ “Quê hương” đã bị “quên” giải thưởng Hồ Chí Minh. Nhà thơ Hoài Vũ, người từng có thời gian làm việc với ông khẳng định: “Nhà thơ Giang Nam xứng đáng được trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh cho sự nghiệp thơ ca của mình”. Nhà văn Cao Duy Thảo - nguyên Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật Khánh Hòa cũng trăn trở: “Tại Đại hội Hội Nhà văn lần thứ 4, có ý kiến về việc trao giải thưởng Hồ Chí Minh cho nhà thơ Giang Nam nhưng không hiểu vì sao tới nay vẫn chưa được?”. Họa sĩ Trần Hà - Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh cho biết: “Rất tiếc, chính nhà thơ với một lý do tế nhị đã không làm hồ sơ cho mình. Chúng tôi mong rằng Hội Nhà văn Việt Nam nên xem xét đặc cách đề nghị Nhà nước trao giải thưởng Hồ Chí Minh cho nhà thơ Giang Nam”.
Nhiều người còn nhớ trong một lần gặp các văn nghệ sĩ cuối năm, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc (nay là Chủ tịch nước) đã cầm tay nhà thơ Giang Nam trìu mến nói: “Nhà thơ Giang Nam là nhà thơ lão thành cách mạng, đề nghị Hội Nhà văn Việt Nam chăm sóc nhà thơ chu đáo”. Mùa thu năm 2020, ông Nguyễn Tấn Tuân - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh có gợi ý và tạo điều kiện cho Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh tổ chức một đêm thơ tôn vinh sự nghiệp thơ ca của nhà thơ Giang Nam, nhưng tiếc vì nhiều lý do khách quan nên chưa tổ chức được.
Nên chăng, các cấp quan tâm đề xuất Hội đồng xét duyệt giải thưởng Hồ Chí Minh xem xét trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh cho sự nghiệp thơ ca và những cống hiến cho cách mạng của nhà thơ Giang Nam.
Lê Đức Dương
