Chè là món ăn quen thuộc, có chè lạnh và chè nóng. Ngày cũ, trên các con phố có những bà bán chè với gánh chè đi khắp nơi vọng tiếng rao: “Ai chè đậu ván, đậu đỏ nước dừa… hông”. Nhà nhà mang chén hoặc ly ra mua, còn lũ trẻ thì ngồi ăn tại chỗ. Bà bán chè có mang theo 1-2 chiếc đòn cho khách ngồi. Cảnh ngồi ăn chè ven đường, dưới bóng cây râm mát buổi trưa giờ đã không còn nữa.
 |
Ngày đó, quán chè ở các thành phố mở rất nhiều. Cứ hình dung ra những nồi chè để trên than hồng còn nóng: đậu xanh, đậu đỏ, chè bà ba, chè bắp… Khi khách ăn, lấy cái vá múc lên rất điêu luyện, rồi rưới lên chén chè một ít nước cốt dừa thêm phần hấp dẫn. Các tiệm bán chè nước có đậu xanh, nhãn nhục, sâm bổ lượng, hạt sen… thì cao cấp hơn với bàn ghế lịch sự.
Ngày xưa ở Đà Lạt, tôi nhớ quán chè Mai Hường nằm trên con dốc đường Hàm Nghi. Quán chỉ là một căn nhà nhỏ bằng gỗ, ghế gỗ chủ yếu bán cho sinh viên. Hiện nay, Đà Lạt mở cửa du lịch, có nhiều quán chè mới mở chủ yếu tập trung trên đường 3-2 như: chè Như Ý, chè Hé… Ở Nha Trang có rất nhiều quán chè nóng, có quán nằm trên đường 23-10 chỉ bán ban đêm. Nhiều quán chè hay bán bên cạnh các rạp chiếu phim, bởi khách xem phim xong thường đi ăn cái gì đó. Nay các rạp chiếu phim cũ không còn, các quán chè cũng thay đổi.
Hiện nay, phố biển vẫn còn những quán chè, dẫu những cô gái thời nay thích rủ nhau đi uống trà sữa, trà chanh hoặc ăn kem. Nhưng các quán chè cũng hiếm hoi, đếm trên đầu ngón tay. Quán chè ngay số 4, đường Quang Trung bán ban đêm có thể coi là quán chè lâu năm nhất Nha Trang còn tồn tại. Rồi những quán chè khác mới mở như quán chè Cô Ba trên đường Võ Trứ, chè Cung đình trên đường Nguyễn Thị Minh Khai và Phan Bội Châu. Nhưng chè ở chợ vẫn ngon nhất và rẻ nhất, giá hiện nay chỉ 7-10 ngàn đồng tùy nơi. Các chợ đều có hàng chè, chủ yếu cho khách mua mang về, chỉ một số ít bán ăn tại chỗ. Chợ Phước Thái có bà bán chè ngồi nép bên các hàng khác, gần lối đi, khách cứ ngồi chen nhau mà ăn, giữa ồn ào, đôi khi phải né người đi ngang mà cảm giác rất lạ. Chợ Phước Tín có bà bán chè cả hai chục năm nay, giữ giá 5 ngàn đồng. Đến chợ Xóm Mới thì chè bán trên đường Võ Trứ và Huỳnh Thúc Kháng bên hông chợ. Ở đường Võ Trứ là hàng chè cô Thảo bán mang về, giá 7 ngàn đồng. Còn ở đường Huỳnh Thúc Kháng có tới 4 hàng, bán thêm bánh ít, bánh bông lan… Các quán chè ở chợ vào dịp mùng một, ngày rằm còn bán thêm chè ký, xôi ký cho khách mua về chia ra cúng…
Kể lan man chuyện chè để sực nhớ lâu rồi nhà không nấu chè. Để nhớ có khi nấu nếp với đường gọi là chè nếp mà ăn ngon lành.
Bao lâu rồi chúng ta không ăn chè?
KHUÊ VIỆT TRƯỜNG
