Những khoảng xanh êm đềm

“Ở phố, muốn rau xanh, ra chợ, vào siêu thị có tất! Muốn rau nhà trồng? Cuối tuần về quê chơi rồi ôm mấy bịch rau vào lại Nha Trang, khó gì!”. Mấy người bà con ở Ninh Hòa bảo vậy khi cô em tỏ bày dự định trồng rau. Dăm lần bảy lượt hạ quyết tâm, dự định của cô em vẫn lần lữa...

Dịch Covid-19 ào tới. Nha Trang, Ninh Hòa, Vạn Ninh giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16. Chợ búa, siêu thị lần lượt tạm đóng cửa.

Thôi thì không ra đường, đặt hàng online! Người người online, nhà nhà online, đơn hàng ùn ùn tăng lên hàng ngàn! Đặt được bó rau, nhanh cũng vài ngày, chậm thì… khỏi đếm! Cả ngày quanh quẩn trong nhà; tô canh rau bỗng thành của hiếm; người ta mới chợt thấy giá trị của khoảnh vườn tự cung tự cấp.

Chẳng còn gì để chần chừ, cô em mua hạt giống, ngâm hạt, làm đất… Mỗi sáng, khẽ khàng chăm chút, đếm từng chiếc lá vươn lên... Ngày thu hoạch. Ra “vườn” hái vài nắm lá, ngắt vài ngọn rau mang vào chế biến, biết chắc là rau sạch nhà trồng, thú vị phết! Giữa đại dịch Covid-19, khi ngôi nhà trở thành nơi nương náu sau cùng, người ở chung cư, người trong nhà ống, bỗng thấy “đã” cái cảm giác được hít thở chút hương đồng gió nội, thấy thấm nỗi nhớ quê chân chất. Những khoảng xanh trên sân thượng, nơi ban công, góc sân trước nhà… đón gió, đón nắng bỗng trở thành góc giải tỏa nỗi nhớ làng mạc, quê nhà giữa lòng phố thị hiện đại.

Ở nhà như thế cũng ý nghĩa! Sáng sớm. Cả nhà cùng lên sân thượng. Người làm đất, ủ phân xanh, người tưới cây, bắt sâu, tỉa lá… Chiều mát. Ba ngả người trên ghế bố, an yên đọc sách, thưởng thức mùi hương thoảng từ hoa và rau thơm. Mẹ dạo hái vài trái ớt, trái cà đỏ lựng, nắm mồng tơi xanh ngắt. Con vác rổ theo sau thu hoạch. Bữa ăn gia đình, nay có tô canh bầu ngọt lành, mai có đĩa xà lách xanh nõn trộn dầu giấm cùng dưa chuột, cà chua, ớt hiểm đỏ tươi… Ăn không hết thì chia hàng xóm, người thân. Cây nhà lá vườn, ai chẳng mê!

Mấy tháng mùa dịch, sân thượng đã mơn mởn những luống rau xanh. Rẻo đất bỏ quên cạnh nhà bấy lâu cũng phủ màu xanh mướt. Những cuốn sách phủ bụi trên giá đã được lấy xuống đọc. Trẻ con tha hồ khám phá thiên nhiên, quan tâm hơn đến bữa ăn gia đình… Vườn rau mini ở nhà phố thành nguồn vui gia đình, thành liệu pháp xả stress hữu ích mùa giãn cách.

Người Ninh Hòa nghe tin cô em Nha Trang thiếu rau xanh, than “khổ, nơi thì ngập rau, nơi không có”. Chi bằng nhờ gửi rau hỗ trợ thành phố. Mở mạng ra, thấy mặt trận, nông dân, phụ nữ… thông báo vừa nhận rau, đang tất bật chuyển đến bếp ăn, khu cách ly, phong tỏa, hỗ trợ bán giá bình ổn… Yên tâm rồi, kiểu gì rau vườn chẳng tới dân phố, tới em mình!

Cứ vậy, nhà phố tích cực tăng gia, vườn quê tăng cường sản xuất! Dẫu bên ngoài ngôi nhà, dịch còn phức tạp, nhưng chỉ cần bước qua cổng, thấy những mảng xanh thư thái, thân quen, lòng người đã dịu lại. Hồn quê cũng không hẳn cần mơ mộng về những cây rơm, mái nhà lợp rạ hay dậu mồng tơi. Người trẻ phố thị đôi khi chỉ cần chắt lọc hồn quê bằng vài chậu hoa cúc vàng, mười giờ đỏ tươi bên bậc thềm, hay thùng lá lốt xanh ngắt, chậu ớt xiêm nơi góc sân, hoặc thùng rau má mơn mởn chêm mấy nhánh gừng xanh ngắt, thêm cây tắc ngát tinh dầu khi vô tình chạm vào… Siêng hơn thì “thi triển” tài nghệ nhà nông bằng cả giàn rau thủy canh trên sân thượng. Bầu, bí, cà chua, dưa leo, dưa lưới, dưa vàng, mồng tơi, rau dền, rau cải, rau muống, hành lá, tía tô, đinh lăng, ngò ta, é trắng, húng quế…, không gì là không thể! Ngắt nắm rau, hái vài trái chín là đủ đầy hương vị quê nhà nơi căn bếp. Chỉ cần vậy cũng đủ để nối dài ký ức tuổi thơ, để thấy an yên giữa mùa dịch.

Đại dịch đã khiến con người thay đổi cách sống, trân trọng những khoảng xanh êm đềm. Không phụ lòng người, những mảng xanh nhỏ nhoi ấy lại giúp ngày nay nối với ngày xưa, giúp con người kết nối với thiên nhiên và trân trọng cộng đồng.

TIỂU MAI