Hơn 3 tuần nữa là hết năm 2021 nhưng thời điểm này, thị trường lịch Tết 2022 vẫn trầm lắng, sức bán, sức mua đều giảm sâu. Ấn phẩm văn hóa này đã không còn nhận được nhiều sự quan tâm như trước.
Trầm lắng chuyện bán mua
Tại các trung tâm sách lớn trên địa bàn TP. Nha Trang như: Tân Tiến, Thống Nhất, Trung tâm văn phòng phẩm Ponagar, Trung tâm sách Vĩnh Phước, Trung tâm sách Hải Quân (thuộc Công ty Cổ phần Phát hành sách Khánh Hòa), Nhà sách Phương Nam, Nhà sách Fahasa Nha Trang… đều có khu vực trưng bày và bán lịch Tết năm 2022. Các loại lịch năm nay không có sự thay đổi về mẫu mã, chủng loại so với trước, vẫn các mẫu lịch block, lịch bàn, lịch tờ treo tường, lịch tuần với những chủ đề quen thuộc về phong cảnh thiên nhiên, lễ hội văn hóa, ẩm thực truyền thống, phong thủy tài lộc… Mặc dù là năm Nhâm Dần nhưng lịch về chủ đề con hổ lại khá khiêm tốn và cũng không đặc sắc. “Tôi có sở thích đi xem lịch Tết vào mỗi dịp cuối năm, nếu thấy mẫu nào ưng ý sẽ mua về sử dụng hoặc làm quà tặng cho người thân, bạn bè. Nhưng lịch Tết năm nay không có gì đổi mới, khác biệt nên tôi chưa mua”, ông Trần Phi Long (đường Thích Quảng Đức, TP. Nha Trang) cho biết.
 Nhân viên Nhà sách Fahasa Nha Trang giới thiệu mẫu lịch năm 2022 cho khách hàng. |
Giá bán các loại lịch khá đa dạng từ mức vài chục nghìn đồng đến vài trăm nghìn đồng/ấn phẩm và không tăng so với giá lịch Tết năm 2021. Các nhà sách đều có những chương trình giảm giá, khuyến mãi khá hấp dẫn. Mặc dù vậy, sức mua cũng rất hạn chế, lượng lịch tiêu thụ giảm sút so với năm ngoái. “Chúng tôi bắt đầu bán lịch Tết từ đầu tháng 10, bằng cả hình thức trực tiếp tại cửa hàng và trực tuyến qua facebook, nhưng số lượng bán ra không nhiều. Khách hàng đặt mua lịch số lượng lớn cũng ít, có một số khách hàng cũ đồng ý đặt lịch nhưng số lượng giảm 50% so với năm trước. Với khách lẻ, chúng tôi áp dụng mức chiết khấu 20 đến 30% tùy từng loại lịch, nhưng sức mua cũng không đáng kể”, bà Nguyễn Thị Vân - Cửa hàng trưởng Nhà sách Fahasa Nha Trang cho biết.
Còn theo bà Phan Thị Minh Hiền - Trưởng phòng Nghiệp vụ - Kinh doanh thuộc Công ty Cổ phần Phát hành sách Khánh Hòa, tình hình bán lịch Tết đang rất chậm. Hầu hết các doanh nghiệp đều khó khăn nên không đặt hàng mua lịch nhiều như trước; còn bán lẻ thì tâm lý của khách vẫn chờ đợi đến cận ngày mới quyết định mua. Năm nay, lượng lịch các nhà sản xuất làm ra rất ít nên chúng tôi cũng gặp khó khăn trong việc nhập hàng. Nếu năm ngoái, hoạt động kinh doanh lịch Tết đã giảm sút nhiều thì năm nay doanh thu từ ấn phẩm này của công ty giảm 50% so với năm ngoái.
Dần đánh mất vị thế
Lâu nay lịch Tết không chỉ dùng để xem ngày tháng mà mỗi quyển lịch đã trở thành một ấn phẩm thể hiện những nét văn hóa và cũng là vật dụng trang trí trong mỗi gia đình. Với nhiều người, mỗi cuốn lịch còn là nơi để gửi gắm thông điệp ý nghĩa đến người thân, bạn bè, đối tác. Đặc biệt, thông qua ấn phẩm lịch Tết còn góp phần giới thiệu, quảng bá hình ảnh về thiên nhiên, đất nước, con người, nét văn hóa đặc trưng của mỗi vùng miền. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, mỗi lần đến mùa lịch Tết lại có chút chạnh lòng trước sự sa sút của ấn phẩm văn hóa này. Điều đó đến từ việc thị trường lịch Tết ngày càng thu hẹp, thời gian mùa lịch Tết ngày càng rút ngắn, mẫu mã, chủng loại lịch Tết ngày càng ít và đơn điệu. “Mấy năm nay, lịch Tết vẫn chủ yếu là mấy mẫu cơ bản, nội dung cũng là phong cảnh, kiến trúc, món ăn, hình thức không có gì đặc sắc. Có lẽ vì sự đơn điệu đó nên lượng khách hàng mua lịch Tết ngày càng giảm dần”, bà Nguyễn Thị Vân cho biết.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, các nhà sản xuất lịch thường thực hiện việc làm lịch cho năm sau ngay từ những tháng đầu của năm trước. Để tránh những rủi ro trong kinh doanh, các nhà sản xuất thường thực hiện những bộ lịch mang tính phổ thông và cũng ít đầu tư vào việc tạo mẫu mã, hình thức, nội dung, chất liệu mới. Chính điều này đã đưa lịch Tết từ vị thế của một ấn phẩm văn hóa quay trở lại với chức năng ban đầu là để xem ngày tháng. “Việc các nhà sản xuất lịch sản xuất từ đầu năm sẽ giúp cho họ tránh được những rủi ro về việc tăng giá nguyên liệu, tăng phí vận chuyển, qua đó vẫn giữ được giá bán không tăng cho khách hàng. Nhưng cũng vì thế các nhà sản xuất ít đầu tư phát triển sản phẩm mới, khiến thị trường lịch ngày càng ít mẫu mã hơn”, bà Phan Thị Minh Hiền chia sẻ.
Với sự tác động của dịch Covid-19, nhiều doanh nghiệp buộc phải cắt giảm chi phí, trong đó lịch Tết được đưa vào danh mục cắt giảm đầu tiên. Chính vì thế, vấn đề doanh thu từ lịch Tết cũng không được nhiều nhà sách coi trọng như trước. Bên cạnh đó, sự quan tâm dành cho lịch Tết cũng đã không còn được như xưa nên ấn phẩm lịch Tết dần mất vị thế của mình.
Giang Đình
