Ralf Rangnick đến với Manchester United và đã có những sự thay đổi rất rõ ràng, đó chính là việc tạo cơ hội cho hàng loạt những cái tên vẫn thường xuyên ngồi dự bị dưới thời Ole Gunnar Solskjaer, và đó là sơ đồ 4-2-2-2 lạ lẫm nhưng mang tính hiện tại hơn rất nhiều. Vấn đề là có vẻ như những sự thay đổi đó đang mang đến những sự bất ổn.
Một huấn luyện viên mới đến dĩ nhiên sẽ mang đến những điểm mới cho câu lạc bộ, và Ralf Rangnick cũng không ngoại lệ dù cho vị huấn luyện viên này chỉ là huấn luyện viên tạm quyền trong khoảng 6 tháng. Điểm đầu tiên dễ thấy nhất mà hầu như bất cứ vị huấn luyện viên nào cũng sẽ làm khi đến một câu lạc bộ mới, đó chính là tạo cơ hội cho tất cả các cầu thủ để xem xét tất cả những khả năng có thể, và đây cũng sẽ là cơ hội cho những cái tên lâu nay vẫn phải dự bị dưới thời Ole Gunnar Solskjaer. Đó là cơ hội được đá chính của những Alex Telles, Diogo Dalot, Eric Bailly, Nemanja Matic, Phil Jones, Anthony Elanga, Donny van de Beek… Và quả thật việc tạo cơ hội nhiều hơn cho những cầu thủ dự bị đã mang đến những hiệu ứng tích cực nhất định, chẳng hạn như tạo nên sức ép cạnh tranh, cũng như những nét tươi mới trong lối đá. Nhưng dĩ nhiên đó không phải là tất cả để thay đổi một câu lạc bộ, mà trên hết, điều mà người ta chú ý đến sẽ là lối đá mà Ralf Rangnick sử dụng tại Manchester United.
Một sự thay đổi khác đáng chú ý của Ralf Rangnick tại Manchester United chính là thay đổi sơ đồ chiến thuật, từ sơ đồ 4-2-3-1 có phần cũ kỹ dưới thời Ole Gunnar Solskjaer sang sơ đồ 4-2-2-2 giàu tính tấn công và biến hóa hơn. Ở sơ đồ chiến thuật này, bộ đôi tiền vệ trung tâm sẽ di chuyển theo trục dọc, một thiên về phòng ngự và một thiên về tấn công, cùng với sự hỗ trợ của một trung vệ đang lên hoặc một tiền vệ lùi xuống để tạo nên khả năng phòng ngự từ xa. Điều tương tự sẽ xảy ra với bộ đôi tiền đạo trên cùng, khi một tiền vệ sẽ dâng cao bất cứ lúc nào để hỗ trợ. Đây là một sơ đồ có tính chất chuyển hóa giữa phòng ngự và tấn công rất cao, phù hợp với triết lý bóng đá gegenpressing chuyên pressing và phản pressing của Ralf Rangnick. Sơ đồ này đã được manh nha từ trận đấu với Norwich, sau khi có được 3 trận bất bại với 2 trận thắng và 1 trận hòa tại Ngoại hạng Anh, thì đã bộc lộ ra những khuyết điểm, hay nói chính xác hơn là những bất ổn trong quá trình vận hành.
Sau trận thắng 1-0 trước Norwich và trận hòa 1-1 trước Newcastle, trận thắng 3-1 trước Burnley tưởng chừng như là một bằng chứng cho việc Manchester United đã lột xác với sơ đồ 4-2-2-2 đầy mới mẻ này, mang đến hy vọng mới cho người hâm mộ trong phần còn lại của mùa giải 2021 - 2022. Nhưng trên thực tế bản thân trận đấu này vẫn có những vết gợn, những vấn đề thực sự đáng ngại. Thông qua 3 trận đấu áp dụng sơ đồ 4-2-2-2 này, trên cơ bản có thể xác định huấn luyện viên Ralf Rangnick thích sử dụng bộ đôi tiền vệ trung tâm Nemanja Matic và Scott McTominay, với Nemanja Matic làm cầu nối giữa 2 tuyến và Scott McTominay hỗ trợ nhiều hơn cho hàng công; Jadon Sancho, Mason Greenwood, Bruno Fernandes sẽ thay phiên dâng cao chơi như một tiền đạo thứ 3 hỗ trợ cho bộ đôi tiền đạo cắm ở trên; và bộ đôi tiền đạo sẽ lấy Cristiano Ronaldo làm chính kết hợp cùng Marcus Rashford hoặc Edinson Cavani.
Không khó để thấy điểm yếu ở sơ đồ này nằm ở Nemanja Matic, khi cầu thủ này không đủ thể trạng cũng như tốc độ để vừa đảm nhiệm chức năng làm cầu nối giữa 2 tuyến, vừa tranh chấp bóng, vừa thoát pressing. Khi đối đầu với đối thủ yếu như Burnley, hệ thống này có vẻ như đã hoạt động trơn tru, nhưng khi đối đầu với một đối thủ có hàng tiền vệ mạnh và giỏi đá pressing tầm cao, vấn đề sẽ lập tức nảy sinh và điều đó đã xảy trong trong trận thua 0-1 trước Wolvehampton Wanderers. Huấn luyện viên Bruno Lage của “Bầy sói” đã nắm bắt được điểm yếu của Manchester United, tập trung pressing tầm cao đánh thẳng vào vị trí của Nemanja Matic nằm chia cắt 2 tuyến của nửa đỏ thành Manchester, và họ đã thành công với chiến thuật này khiến các học trò của Ralf Rangnick không thể phát triển được chiến thuật, dẫn đến bế tắc và một trận thua đầu tiên dưới thời tân huấn luyện viên.
Thực ra điều này cũng không thể trách được Ralf Rangnick, khi trên thực tế Manchester United cũng không có cầu thủ nào đá tốt hơn Nemanja Matic ở vị trí đó. Nhưng điều này có thể khắc phục thông qua thị trường chuyển nhượng, và những gì Ralf Rangnick đang làm tại Manchester United vẫn là một triết lý bóng đá hiện đại và hợp thời. Vấn đề còn lại của Manchester United không phải là cố gắng đi tìm một huấn luyện viên nào khác vào lúc này, mà là để Ralf Rangnick làm công việc của ông, cũng như vị trí của một giám đốc thể thao sau này. Vạch ra lộ trình làm quen với triết lý bóng đá mới, chọn lựa huấn luyện viên phù hợp với triết lý bóng đá mới, đưa về những cầu thủ đúng yêu cầu mới là điều mà thượng tầng Manchester United nên làm ở thời điểm này. Nếu đi đúng hướng, rất có thể Manchester United sẽ không thể ổn định trong phần còn lại của mùa giải 2021 - 2022, nhưng sẽ trở lại đầy mạnh mẽ trong mùa giải tới.
Cao Duy